Hoe ziet blended onderwijs eruit?

Blended Learning
8/12/2021

Blended onderwijs is sinds de pandemie niet meer weg te denken. Maar hoe ziet blended onderwijs eruit? Lees dan gauw verder!

Pluvo visual dots yellow
Blended onderwijs is sinds de pandemie niet meer weg te denken. Maar hoe ziet blended onderwijs eruit? Lees dan gauw verder!

Hey onderwijzer, leuk je te zien! De afgelopen tijd heb jij je waarschijnlijk in allerlei bochten moeten wringen om jouw super leuke interactieve lessen te verplaatsen van het klaslokaal naar het internet. Dit heeft hoe dan ook voor veel veranderingen gezorgd.

Tijdens deze overgang heb je misschien al wel het een en ander gelezen over digitaal onderwijs. Ook heb je wellicht zelf al de voor- en nadelen van online studeren ondervonden. Hopelijk heb je inmiddels een manier weten te vinden om jouw leerlingen te motiveren om actief deel te nemen aan online onderwijs. Misschien maak je zelfs al gebruik van een elektronische leeromgeving!

Dat je als docent tegenwoordig enorm flexibel moet zijn valt niet te ontkennen. Je weet immers nooit exact wanneer je weer fysiek les mag gaan geven. Dit kan per maand verschillen. En daarom is blended onderwijs, juist in deze tijd, uitermate geschikt! Maar wat is het precies?

Blended onderwijs is een vorm van onderwijs waarbij synchrone en asynchrone leerinterventies met elkaar gecombineerd worden, zodat deze elkaar versterken en samen leiden tot een hoger leerrendement. 

Met een synchrone leerinterventie bedoelen we dat een groep leerlingen tegelijkertijd, dezelfde stof leert. Zoals het geval is tijdens een live college. Met een asynchrone leerinterventie bedoelen we dat een groep leerlingen zelf mag bepalen wanneer zij gaan leren. Een voorbeeld hiervan is een vooraf opgenomen webinar.

Let op! Blended onderwijs is dus anders dan hybride onderwijs.

Hybride onderwijs maakt onderscheid tussen onderwijs op afstand en onderwijs op locatie.

Hoe ziet blended onderwijs eruit?

Het mooie is dat de meeste mensen deze blended onderwijsstructuur verkiezen boven volledig online of offline onderwijs! Het voordeel van blended learning is namelijk dat leerlingen het online gedeelte in hun eigen tijd via hun eigen apparaat kunnen doorlopen. Zo zijn ze niet aan een locatie gebonden. Dit biedt jou als docent de mogelijkheid om een grote groep mensen tegelijkertijd op te leiden.

Het online leermoment kun je dan gebruiken om iedereen te voorzien van basiskennis. Zodat je tijdens de offline leermomenten veel meer tijd overhoudt voor persoonlijke begeleiding. En je krijgt de mogelijkheid om de diepte in te gaan! 

Andere voordelen zijn de tussentijdse contactmomenten via e-mail, social media platforms of via live video. Hierdoor wordt de voortgang van deelnemers continu in de gaten gehouden. En kan de lesstof tussentijds worden aangepast aan de snelheid en het kennisniveau van de deelnemers. Als docent krijg je op deze manier ontzettend veel inzicht in hoe er gepresteerd wordt! 

Toch waren zowel cursisten als opleiders niet altijd even enthousiast over deze mix van online en klassikaal leren. In het begin wisten onderwijzers bijvoorbeeld nog niet goed hoe ze de mogelijkheden van digitaal leren konden benutten. Vaak maakten ze van bestaande lesstof een compleet asynchrone leerervaring, zonder de nodige aanpassingen hierin aan te brengen.

Dat is een gemiste kans. We zien namelijk dat leerlingen online heel anders leren dan tijdens een klassikale les, en daarom is het noodzakelijk dat de leerstof hierop aangepast wordt.

Gelukkig weet men inmiddels beter. Internet is voor de massa en kent steeds minder geheimen. Zo wordt er meer gebruik gemaakt van verschillende e-learning trends om e-learning te verrijken. Zoals simulatie-games en live video. 

Meer weten over digitale tools? Lees deze blog!

TPACK-model voor blended learning

Vandaag vertellen we je wat over een strategie die je kunt toepassen als je blended onderwijs gaat ontwerpen. Want, de grote vraag is eigenlijk: Welke leerinterventies ga je klassikaal behandelen? Welke ga je online faciliteren? En welke leerstof leent zich beter voor een asynchrone leerinterventie? En voor een synchrone?

Om hier een keuze in te maken, is het handig om rekening te houden met drie pijlers:

  1. Content
  2. Didactiek
  3. Techniek

Deze pijlers zijn gebaseerd op het TPACK-model, wat gebruikt wordt om ICT te integreren in het onderwijs. 

Uitgangspunt van dit model is dat docenten kennis moeten hebben over de inhoud van de lesstof, het uitdragen van die kennis en de techniek die je hierbij in kunt zetten. Als leraar moet je beschikken over kennis op elk van deze gebieden. Dat is een voorwaarde voor het geven van effectief blended onderwijs

De 3 pijlers van blended onderwijs

1. Content

Hiermee wordt de vakinhoud bedoeld. Of het onderwerp waar je jouw kennis over wilt delen. Denk aan bepaalde begrippen, theorieën of mechanismen, waarvan je wil dat je leerlingen die na je les begrijpen en kennen. Om een beter beeld te geven van de drie pijlers, geven we een concreet voorbeeld. 

Stel, je wil dat je studenten basiskennis krijgen over hoe het brein informatie opslaat. Je wil dat zij dit proces globaal begrijpen en alledaagse situaties hieraan kunnen relateren. Als docent weet je dat het brein, via de zintuigen, signaaltjes doorgeeft aan bepaalde hersengebieden. Waaronder hersengebieden die betrokken zijn bij het geheugen. 

Hier hebben we het over de vakinhoud. Tijd om na te denken over een manier waarop je de kennis wilt uitdragen.

2. Didactiek

De didactiek gaat erover waarom en hoe je die kennis wilt overbrengen. Wat wil je er uiteindelijk mee bereiken? Het is zeer aan te raden om in deze fase leerdoelen te specificeren. Dat zijn doelen die vertellen wat de student moet kunnen of weten na het volgen van je offline of online les. Een leerdoel kan op verschillende niveaus voorkomen. Het is handig dat je per onderwerp aanduidt welk leerdoel erbij past. En welk niveau hier het best bij past.

Volgens de taxonomie van Bloom zijn dit de verschillende niveaus: 

  • Creëren
  • Evalueren
  • Analyseren
  • Toepassen
  • Begrijpen
  • Onthouden

Voor jouw blended les is het belangrijk dat je weet wat je verwacht van je leerlingen. Want als je wil dat zij bijvoorbeeld iets creëren, is het dan effectiever om dit online of offline te doen? En als zij iets moeten begrijpen? Of onthouden? Op basis van jouw leerdoel en eigen inzicht, maak je een keuze.

Goed om te benoemen is wel dat een goede les vaak meerdere niveaus betreft! Dat representeert namelijk een rijke leerervaring :-)

Een veelvoorkomend blended learning model is een vorm waarbij de leerlingen thuis de theorie leren en deze kennis in de les ‘eigen’ proberen te maken. Door middel van video’s en e-learning leren ze bijvoorbeeld wat belangrijke begrippen en theorieën betekenen. Later gaan ze in het klaslokaal door middel van social learning met elkaar in discussie over de geleerde thema’s. Of maken ze een woordweb met allerlei zaken die zij associëren met de besproken theorieën. 

Dus, kijk goed welk leerdoel beter offline nagestreefd kan worden, of toch beter in een online jasje gestoken kan worden. En of de leerervaring natuurlijk synchroon of asynchroon zal verlopen.

Om terug te komen op ons voorbeeld over het brein, gaan we een leerdoel opstellen. Bijvoorbeeld: Aan het eind van mijn les kan de student vertellen welke 4 belangrijkste hersengebieden betrokken zijn bij een leerproces en welke functie deze vervullen. Als we hiernaar kijken zien we dat dit leerdoel vooral betrekking heeft op: onthouden, begrijpen en toepassen. Perfect voor een blended oplossing! 

Onthouden en begrijpen lenen zich namelijk meer voor een online leerinterventie. De ene student onthoudt (én begrijpt) bepaalde stof namelijk sneller dan de ander. Het internet laat het gelukkig toe om leerlingen te laten leren op hun eigen tempo. Asynchroon dus. Het niveau van toepassen leent zich echter meer voor een synchrone, offline versie. Daar kunnen leerlingen verder gaan. Hier gaan ze de nieuwe kennis integreren met wat ze al weten en bespreken ze dit met elkaar. Je kunt ze bijvoorbeeld de opdracht geven om de hersenprocessen samen fysiek uit te beelden. Hoe leuk!

3. Techniek

Door naar de techniek. Dit is het punt waarin blended onderwijs duidelijk verschilt van enkel klassikaal onderwijs! Je kunt namelijk de vakinhoud en de manier waarop je deze wilt uitdragen krachtiger maken door middel van ICT. Nu je weet wat je wil vertellen en hoe je dat wil vertellen, kun je dus gaan kijken of er een online tool is die dit kan faciliteren. 

Waarschijnlijk ben je al bekend met het concept van een elektronische leeromgeving. Zo’n platform is erop gericht om leren te combineren met digitale oplossingen. Pluvo is een voorbeeld van een elektronische leeromgeving. Met Pluvo kun je met behulp van de auteurstool e-learnings bouwen, die leerlingen in hun eigen tijd kunnen doorlopen. Daarnaast kun je met behulp van het Leer Management Systeem chatten met leerlingen, inleveropdrachten bekijken en de voortgang in de gaten houden. Pluvo biedt je tevens allerlei mogelijkheden om digitale leermiddelen te integreren, zoals Kahoot, Mentimeter of PowerPoint. 

Hier lees je meer over de elektronische leeromgeving Pluvo! 

Maar goed, weer terug naar het brein… 

De techniek kan ons helpen door leerlingen op hun eigen tempo te laten leren. Een tool die je hierbij kan inzetten is ‘persoonlijke leerlijnen’, op basis van condities. Condities zijn bepaalde voorwaarden die je aan je e-learning hangt. Dankzij condities kun je een leertraject ontwerpen waarbij toetsvragen gesteld worden, die controleren of de leerlingen de inhoud van de online training hebben onthouden en begrepen. Ja? Perfect! Dan kan de leerling door naar het volgende onderwerp. Nog niet? Dan opent er zich automatisch een aanvullende les, waar de stof op een nét wat andere manier wordt aangereikt. 

Na afronding van de les is de leerling helemaal klaar voor de fysieke werkgroep, waar synchroon gewerkt zal worden aan het daadwerkelijk toepassen van de kennis. Zo zie je dat je op deze wijze de vakinhoud, didactiek én techniek perfect op elkaar kunt laten aansluiten. En dat je op deze manier het optimale uit je blended leertraject kunt halen! 

Hopelijk ben je hierdoor geïnspireerd om zelf aan de slag te gaan met blended onderwijs. Door jouw lessen te vertalen naar online trainingen ben je als docent niet alleen heel flexibel, maar ook nog eens heel innovatief! En daar houdt de nieuwe generatie van :-) 

Benieuwd naar Pluvo? Je kunt het gratis uitproberen!
Kimberley van Tol
Kimberley van Tol

Als onderwijskundige gespecialiseerd in online leren schrijf ik al 5 jaar blogs voor Pluvo. Mijn focus ligt op krachtige leeroplossingen voor organisaties. Universal Design for Learning en inclusief leren zijn mijn passie; ik geloof dat onderwijs toegankelijk en leuk moet zijn voor iedereen.

Bianca Mokkenstorm-Goethals
Bianca Mokkenstorm-Goethals

Ik combineer mijn 35 jaar HR-ervaring al ruim 15 jaar met copywriting. En dan nóg leer ik, al tikkend op mijn laptop, iedere keer weer nieuwe dingen. Dat maakt blogs schrijven voor Pluvo zo ontzettend interessant!

Sluit melding