Reflectie in e-learning

Hoe pas je reflectie toe in e-learning?

Tijdens een e-learning doen cursisten veel kennis op. Ze lezen artikelen, ze kijken video’s, luisteren naar podcasts en nemen de informatie in zich op.

Nu wil je als bedrijf natuurlijk niet dat het hier bij blijft. Als jij investeert in de professionele ontwikkeling van jouw medewerkers wil je dat zij een vertaalslag maken naar de praktijk.

Hoe passen zij de opgedane kennis en vaardigheden toe in hun dagelijkse werkpraktijk? 

Reflectie is een belangrijk onderdeel van leren. Tijdens reflectie staan cursisten stil bij hoe zij de opgedane kennis toepassen, welke vaardigheden zij gebruiken en hoe zij zich hierbij voelen. Reflectie helpt bij het maken van de belangrijke vertaalslag van theorie naar praktijk.

Hoe pas je reflectie toe in e-learning?

Actief nadenken

Wanneer je cursisten uitdaagt tot actief nadenken, is de kans veel groter dat zij het lesmateriaal onthouden.

Denk bijvoorbeeld aan het plaatsen van een stelling waarover cursisten kunnen discussiëren, een link naar een gerelateerde gebeurtenis in het nieuws of links naar social media kanalen waarop het onderwerp wordt besproken of bediscussieerd.

Ook het stellen van open vragen lokt uit tot reflectie op wat de cursist heeft geleerd en hoe hij of zij dit toepast in het eigen leven.

Cursisten zelf laten zoeken naar praktijkvoorbeelden is ook een effectieve manier om de vertaalslag van passief kennis opnemen naar actief nadenken te maken.

Samen reflecteren

Het lesmateriaal gaat pas écht leven als de cursisten er met elkaar op reflecteren. Dit kan op meerdere manieren.

Leg de cursisten bijvoorbeeld een praktisch probleem voor, verdeel hen in kleine groepjes en laat hen het probleem oplossen.

Wanneer de kleine groepjes hun oplossingen vervolgens met elkaar delen, ontstaat er een waardevolle uitwisseling.

Tijdens deze uitwisseling is de kans groot dat cursisten geconfronteerd worden met andere denkwijzen en een andere aanpak.

Dit zorgt voor reflectie op de eigen kennis en vaardigheden en stimuleert hen om ‘outside of the box’ te  denken.

Reflecteren in een blog

Een blog is een waardevol middel voor reflectie. Cursisten kunnen hun bijdragen op een laagdrempelige manier plaatsen en medecursisten kunnen hier vervolgens eenvoudig feedback op geven. De cursist past deze feedback vervolgens weer toe in een volgende blogpost.

Zo ontstaat er er dus tegelijkertijd een portfolio waarin de groei van de cursist duidelijk te zien is. 

Je kunt een blog ook gebruiken om een case study te plaatsen waar cursisten vervolgens op reageren.

Visualiseren

Het “in kaart brengen van jouw leren” kan voor veel cursisten lastig zijn - het is nu eenmaal een enigszins vage opdracht. Toch zijn er veel manieren om cursisten hun “leerreis” visueel te laten maken.

Zij kunnen bijvoorbeeld een “logboek” bijhouden waarin zij weergeven wanneer ze aan welk onderwerp werken, welke bronnen ze raadplegen, welke vragen zij hadden tijdens het leren en hoe ze deze vervolgens beantwoordden etc.

Op deze manier heeft de cursist ook duidelijk zicht op zijn/haar voortgang en kunnen zij tijdig hulp inschakelen mocht hij of zij vastlopen.

Een andere manier om een leerproces, of bijvoorbeeld een brainstormsessie, visueel te maken is het creëren van mindmaps. De docent kan een online mindmap starten door het plaatsen van een onderwerp of stelling in het midden van de mindmap en cursisten kunnen vervolgens de mindmap aanvullen met hun eigen ideeën, vragen, bronnen, illustraties etc. Een mindmap wordt dan een creatieve weergave (en een waardevolle reflectie) van het denken van de groep. 

Fotocollages zijn hier ook zeer geschikt voor en zijn nog net iets persoonlijker dan een mindmap.

Zelf assessment

Cursisten willen vaak graag weten waar zij staan.

• Zijn ze goed op weg?
• Lopen ze op schema?
• Focussen zij zich op de juiste onderwerpen en informatie? 

Tussentijdse feedback momenten zijn een waardevolle manier om tussentijds te reflecteren op het leren. 

Deze feedbackmomenten kunnen op verschillende manieren worden vormgegeven. Denk bijvoorbeeld aan een tussentijdse quiz.

Wanneer de cursist een vraag fout beantwoordt, is het wel belangrijk dat er vervolgens directe feedback beschikbaar is - bijvoorbeeld door het juiste antwoord direct weer te geven en bronnen aan te bieden waar de cursist vervolgens meer informatie en verduidelijking over dit onderwerp kan vinden.

Een ander voorbeeld is het splitsen van opdrachten. Leveren cursisten aan het einde van de training een grote opdracht in? Laat ze dan tussentijds kleinere deelopdrachten inleveren waar jij vervolgens feedback op geeft.

Zo weten de cursisten precies waar ze nog moeten bijsturen om uiteindelijk een goed resultaat te behalen. 

Praktijkvoorbeelden en oefenscenario’s

Het aanbieden van praktijkvoorbeelden en oefenscenario’s is misschien wel de beste manier om de vertaalslag te maken van theoretische kennis naar praktische vaardigheden.

Wanneer de cursisten met een levensecht scenario worden gepresenteerd, maakt dit gelijk duidelijk waar zij zich zeker voelen van hun vaardigheden en kennis en waar nog niet.

Daarom is het ook hierbij belangrijk om niet tot het einde van de training te wachten met het aanbieden van praktijkvoorbeelden. 

Het doen van een rollenspel is een effectief voorbeeld voor het oefenen met praktische vaardigheden. Denk bijvoorbeeld aan het voeren van gesprekken met klanten, het oefenen van  managementvaardigheden, het voeren van slecht nieuws gesprekken, etc. Deze rollenspellen worden opgenomen en de medecursisten geven vervolgens feedback.

Reflectie is dus een belangrijk onderdeel van leren. E-learning biedt cursisten verschillende manieren om te reflecteren op hun leerproces en om effectief te schakelen tussen theorie en praktijk. 

Ook starten met e-learning? Maak een Pluvo account aan!